بررسی علل و علایم بالینی بیماران بستری در اورژانس داخلی به علت هیپوگلیسمی

مقدمه: هیپوگلیسمی یک اورژانس طب محسوب می شود و عوارض شدیدی به دنبال دارد. از طرفی علایم بالینی هشدار دهنده افت قند، غیر اختصاصی هستند. در این مطالعه به بررسی علل و علایم بالینی افت قند خون در بیماران مراجعه کننده به دلیل تظاهرات هیپوگلیسمی به اورژانس و ارایه راهکارهای مناسب جهت پیشگیری و کاهش عوارض بعدی آن می پردازد. مواد و روش ها: از ابتدای سال 1381 تا انتهای 1382 تمامی بیماران مراجعه کننده به اورژانس داخلی بیمارستان لقمان حکیم با علایم هیپوگلیسمی که قند همزمان کمتر از 45 میلی گرم در دسی لیتر داشتند، وارد مطالعه شدند. ابتدا پرسشنامهای شامل اطلاعات دموگرافیک فردی، بیماری های همراه و مصرف داروها تکمیل و معاینه ی فیزیکی کامل انجام شد. سپس 10 سی سی خون وریدی برای انجام آزمایش خون و آزمون های کبدی و کلیوی گرفته شد. آزمون های هورمونی و ناشتایی 72 ساعته برای موارد با اتیولوژی نامشخص انجام شد. یافته ها: 89 بیمار با میانگین سنی 91/14±73/66 وارد مطالعه شدند که 53% زن و 47% مرد بودند (p=ns). بیماران دیابتی 5/86% و غیر دیابتی 5/13% را شامل می شدند (001/0p<). شایع ترین علل افت قند در کل جمعیت شامل 3/36% مصرف نادرست دارو توسط بیمار، 23% نارسایی کلیه، 3/14% سپتی سمی، و 11% تجویز نادرست دارو توسط پزشک بود. شایع ترین علایم بدو مراجعه در بیماران دیابتی و غیر دیابتی به ترتیب 6/50% و 3/58% علایم نورآدرنرژیک و نورگلیکوپنیک (p=ns) 8/46% و 7/41% فقط علایم نورگلیکوپنیک (p=ns) و6/2% و0% فقط نورآدرنرژیک (p=ns) بود. نتیجه گیری: شایع ترین علت هیپوگلیسمی مصرف نادرست دارو توسط بیمار بود. به علاوه تجویز نادرست دارو توسط پزشک علت 11% موارد هیپوگلیسمی را شامل شد. بنا بر این آموزش صحیح هم برای بیماران و هم برای گروه های پزشکی مسؤول اساس پیشگیری از هیپوگلیسمی را تشکیل می دهد. درصد بالایی از بیماران اعم از دیابتی یا غیر دیابتی فقط علایم نورگلیکوپنیک داشتند که می تواند ناشی از دیابت طولانی مدت و هم چنین سن بالای مراجعان به عنوان یک عامل مستقل باشد. بنا بر این توجه بیشتر در تجویز دارو در سنین بالا و هم چنین آموزش گروه های پزشکی ویژه ی سالمندان پیشنهاد می گردد.